Hieratik metinler, Möller'in Hieratic
texts for Academic Use kitabından alıntılanmıştır (cf. Möller
G., Hieratische Lesestücke für den Akademischen Gebrauch,
Leipzig, 1927).
Hieratik metinler sağdan sola, hiyeroglifler soldan sağa, harf çevirileri soldan sağa okunacak şekilde düzenlenmiştir.
Westcar Papirüsü
VII, 1-3
1
2
1
2
3
1)
ḏd.j rn.f ḥms⸗f m ḏd Snfrw mȝʿ
ḫrw Jw⸗f m
2) nḏs
n rnpt 110 Jw.f ḥr wnm t.w 500 r Mn
n kȝ m
3)
jwf.w ḥnʿ swj ḥḳt.w Dsw r mn m hrw pn
1)
ḏd.j :
« ḏd » fiili, güçlü,
tamamlanmamış çekim (sḏm.f aorist)+ 1. tekil kişi sonek adılı.
Anlamı: Sağlamım
rn.f
: “rn” isim, eril, tekil+ aitlik belirten işlevde 3. tekil kişi
sonek adılı. Anlamı: onun adı
ḥms⸗f:
“ḥmsi”
fiili, zayıf, tamamlanmamış çekim ( sḏm.f aorist)+3. Tekil kişi
sonek adılı. Anlamı: Oturur
m:
“İçinde, gibi, sayesinde, vs.” anlamlarına gelen ilgeç.
Ḏd*:
“ḏd” önadı. Anlamı: Sağlam,
dayanaklı
Snfrw:
Özel isim. Anlamı: Snefru
mȝʿ
ḫrw**: isim tamlaması. Anlamı: Sözünün eri
Iw=f
: Yeni anlam dizisi başladığını gösteren öntakı+ 3. tekil
kişi sonek adılı, özne işlevinde.
2)
nḏs:isim,
eril, tekil. Anlamı: avam, yurttaş.
Rnpt :
İsim, dişil, tekil. Anlamı: Sene (yaş gösteren tamlama
kuruyor. Örnek: 13 years old, 29 ans, etc.)
ḥr :
“üstü, üstünde, üstüne, vs” anlamına gelen ilgeç
(İngilizce'deki “on”, Fransızca'daki “sûr” gibi), buradaki
işlevi ardından sonra gelen fiilin şimdiki zamanda gerçekleştiğini
göstermek.
Wnm:
“wnm” fiili, güçlü, mastar halinde. Anlamı: Yemek.
T.w:
İsim, eril, çoğul. Anlamı: Ekmekler
r:
“için, -e doğru, vs” anlamlarına gelen ilgeç
Mn:
İsim, eril, tekil. Anlamı: Men eti.
N:
“için, -e doğru, -e ait, vs” anlamlarına gelen ilgeç.
3)
Jwf.w:
İsim, eril, çoğul. Anlamı: Etler
ḥnʿ :
“ile” anlamına gelen ilgeç.
Swj***:
“swr” fiili, güçlü, mastar hali. Anlamı: İçmek
ḥḳt.w
Dsw: isim, eril, çoğul. Anlamı: Des biraları
mn:
isim, eril, tekil. Anlamı: Yerleşik
hrw:
isim, eril, tekil. Anlamı: Gün, gündüz.
Pn****:
İşaret önadı. Anlamı: Bu.
Çeviri
TR:
Ben
sağlamken, onun adı, sağlam Snefru, sözünün eridir. O avam
olarak 110 yaşındadır. O 500 ekmeği, et olarak davara ait “men”
etiyle “des” biralarını yiyor ve içiyor ki bu gündüz
yerleşik olsun.
Çeviri
FR:
Alors
que je suis stable, son nom qu'il est assis, stable Snefrou, juste de
voix. Il a en tant qu'un routier 110 ans. Il est entrain de manger
500 pains, le viande “Men” appartenant au bovins comme viande et
de boire les bières “Des” pour être stable dans ce jour.
Çevirinin
sıkıntıları:
Ya
öncelikle, Antik Mısırca ile Türkçe arasındaki en büyük
uyuşmazlık fiillerin cümle içindeki konumları. Antik Mısırca'da
genelde cümle başındadır, yani fiil-özne-obje yapısı vardır.
Bu bizim dilimize çevrilirken çok kaybolan bir yapı, yani ne
yaparsam yapayım, bu şekilde bir yapıyla metni cümleye
dökemiyorum. Bu da anlam karmaşası yaratıyor bolca. Örneğin “bu
gündüz yerleşik olsun” ifadesinde yerleşik olması gereken
“gündüz” değil, bu sabah o kadar yemeği yeyip içen Snefru,
ama bunu anlamak “bu gündüz” kabak gibi önünde duruyorken
“yerleşik olsun”un biraz zorlamayı gerektiriyor. Tabi, metni
hiyeratikten, hiyeroglife oradan harf çevirisine oradan dil
analizine ardından da Türkçe çevirisine geçtiğim için üretimi
çok vakit alıyor, bu şekilde ne kadar sürer bilmiyorum, ama
sürdürebildiğim kadar sürdüreceğim.
Normalde
Fransızca çevirisini eklemeyi düşünmüyordum; ancak Antik
Mısırca'yı Fransızca üzerinden öğrendiğimden yer yer
Fransızca çeviri, Türkçe'sinden daha anlaşılır olabiliyor,
çünkü dil bilgisini daha iyi oturtabiliyorum. Yine de sizin
yorumlarınızla her ikisi de daha iyi hale gelecektir diye umuyorum.
*:
Antik Mısırca'nın modern dil terminolojisiyle iyi
karşılayamadığımız bir fiil biçimi var. Ona biraz devşirme
bir ifade ile sıfat-eylem deniyor. Yani bizdeki sıfatın yüklem
olabilmesi gibi, onlarda da hem sıfat olarak kullanılan, hemde
eylem olan sözcükler var. Burada öyle bir sözcükle karşı
karşıyayız. “ḏd”, bizdeki
“sağlam” sözcüğüne karşılık geliyor. Burada eylem olarak
kullanılıyor. Az aşağıda sıfat olarak kullanılıyor.
**
Bu bir deyim. “Sözünün eri” gibi bir anlama geliyor. Kelimesi
kelimesine çevirisi “Hakiki sesli”. Çok sık kullanılan bir
unvan.
***:
“Swi” fiilindeki “i”nin analizde “r” gözükmesinin
nedeni çok karmaşık değil. Fiil eskiden “swr” iken Yeni
Krallık döneminde “i” sesine evrilmiş ama yazımında “r”yi
bırakmamış. Dolayısıyla, mısırbilimciler hem “swr” u hem
de “swi”yi aynı fiilin harf çevirisi için kullanıyorlar.
****:
Buradaki “pn”, ne hieratikte ne de hiyeroglifte gözüküyor,
çünkü resmini verdiğim hieratik satırına dahil değil, bir
sonraki satıra dahil. Hem hemen sonrasında yeni cümle dizisi
başladığı için hemde bunu diğer cümle dizisiyle beraber
vermemin satıra uygunluk dışında, ki daha akademik bir çalışmanın
temel şartıdır, bir getirisi olmayacağından, ekleyeyim dedim.
Böylece üçüncü satırda başlayıp dördüncü satırın başında
biten dizide tamamlanmış oldu.