Hitit Kanunları - 5

Hitit Kanunları - 5

Kanunun bu transliteration'u Belçika'da takip ettiğim derste kullanılan metinden alınmıştır. 

ták-ku ^LÚDAM.GÀR ^URUḫa-at-ti ku-iš-ki ku-en-zi 1 ME MA.NA KÙ.BABBAR pa-a-i pár-na-aš-še-e-a šu-wa-a-iz-zi ták-ku I.NA KUR ^URULu-ú-i-ya na-aš-ma I.NA KUR ^URUpa-la-a 1 ME MA.NA KÙ.BABBAR pa-a-i a-aš--šu-še-it-ta šar-ni-ik-zi ma-a-an I.NA KUR ^URUḫa-at-ti nu-za ú-na-at-tal-la-la-an-pát ar-nu-uz-zi

ták-ku: Eğer.

^LÚDAM.GÀR: Sümerce, sümerogram. Anlamı: Tüccar.

^URUḫa-at-ti: Hatti şehri.

ku-iš-ki: Özne hali (nominatif). Kuis, burada belgesiz zamir. Anlamı: Biri. 

ku-en-zi: kuen fiili. 3. tekil şahıs. Tamamlanmamış çekim. Anlamı: Vurmak, burada bağlam dolayısıyla öldürmekte kast ediliyor olabilir.

1 ME: 100 ya da 6000 ama büyük olasılıkla 100.

MA.NA: mina

 KÙ.BABBAR: gümüş

pa-a-i: pai fiili. 3. tekil şahıs. Tamamlanmamış çekim. Anlamı: vermek.

pár-na-aš-še-e-a: İyelik hali. Tekil + 3. tekil şahısta kendisinden önce gelen kelimeyle birleşen zamir (sonek kişi zamiri)+ yönelim hali(allatif), tekil. Anlamı:  Ev.

šu-wa-iz-zi: suwai fiili. 3. tekil şahıs. Tamamlanmamış çekim.  ( pár-na-aš-še-e-a šu-wa-iz-zi  konusunda detaylı açıklama için 1. kanuna bakınız.)

I.NA: Akatça, veya akadogram. Anlamı: İçinde.

KUR: Sümerce, ya da sümerogram. Anlamı: Ülke.

 ^URULu-ú-i-ya: Luvi şehri.

na-aš-ma: veya.

^URUpa-la-a: Pala şehri.

a-aš--šu-še-it-ta: a-aš--šu, anlamı: Mallar (alınıp satılan) + še-it, 3. şahıs özne/nesne halinde iyelik zamiri+ ta, "a" nın anlamı: ve

šar-ni-ik-zi: sarnik fiili. 3. tekil şahıs, tamamlanmamış çekim. Anlamı: Yerleştirmek, yerine koymak.

ma-a-an: veya, (ya da ) -dığında.

nu-za: nu, şimdi+ za, özne halinde (nominatif) dönüşlü zamir.

ú-na-at-tal-la-la-an-pát: ú-na-at-tal-la-la-an, özne/nesne hali tekil, anlamı: Tüccar+ pát, türkçe "Serkan da geliyormuş"taki  "-de, dahi" anlamına gelen, latince "etiam" ile fransızca "aussi" ile ingilizce "also" ile karşılanan takı

ar-nu-zi: arnu fiili. 3. tekil şahıs. Tamamlanmamış çekim. Anlamı: hitap etmek, yollamak, bu bağlamda ödemek.

Çeviri:

Eğer biri Hatti şehirli bir tüccarı öldürürse, 100 mina gümüş verir, evi elinden çıkarılır; eğer Luvi şehri içinde veya Pala şehri içindeyse, 100 mina gümüş verir, mallarını yerine koyar, eğer Hatti şehri içindeyse, kendisi tüccara öder.

Çevirinin sıkıntıları:

En bariz gözüken, öldürdüğü tüccara nasıl para verecek, şey gömülmesi için verecek. Ya da fiili saldırırsa diye de değiştirebiliriz ama kuen i burada baktığım bir iki çeviri öldürmek diye çevirmiş bu yüzden ben de öyle tutuyorum. "kendisi" kısmı dönüşlülüğü karşılamak için güzel, ama "nu" ile gelen "o halde, o anda, şimdi" gibi anlamları kaybediyorum gibi geliyor, ve cümle yapısını da çok bozmak istemiyorum, bu yüzden cümleye "o halde kendisi" filan diye devam etmekten çekiniyorum yani. Bu konudaki ve bunun dışındaki yorumlarınızı, lütfen yazmaktan çekinmeyin, her zamanki gibi daha iyi çeviri önerilerine açığım.